رژیم مناسب برای پیشگیری از پیری پوست و حفظ سلامت آن، تقریبا همان رژیمی است که برای سلامت کل بدن مورد نیاز است. این رژیم، فرآیند پیری سلولی را کند می سازد و پوست نیز به عنوان جزیی از بدن با این رژیم سلامتی بیشتری به دست می آورد.
رعایت برخی نکات خاص در مورد پوست اهمیت خاصی دارد. تعادل و تنوع در رژیم غذایی ضروری است. در رژیم متعادل، دریافت کافی کلیه مواد مغذی مورد نیاز است تا فرد دچار سوء تغذیه پروتئین و کمبود ویتامین و املاح نشود. اجرای چنین برنامه ای نقش مهمی در زندگی بسیاری از افراد، به خصوص کسانی که علاقه زیادی به مصرف غذای بیرون از منزل را دارند، ایفا می کند.
میوه و سبزی
میوه، سبزی و مواد غذایی تازه کلید جوانی است و از پیری زودرس پوست جلوگیری میکنند زیرا حاوی مقدار زیادی آنتیاکسیدان هستند. بسیاری از رنگدانههای شیمیایی که در میوهها و سبزیها موجودند، خاصیت آنتیاکسیدانی بسیار بالایی دارند. این آنتیاکسیدانها از تخریب سلولی جلوگیری میکنند؛ بدین صورت که رادیکالهای آزاد موجود در بدن، خصوصا در پوست را که در تماس با محیط اطراف است، فلج کرده و مانع عملکرد تخریبی آن ها میشوند. برای اطمینان از وجود آنتیاکسیدان کافی در میوه و سبزی آن ها را باید به صورت خام و تازه مصرف نمود، چون حرارت و نگهداری در یخچال و فریزر میزان آنتیاکسیدان آن ها را کاهش میدهد؛ البته گوجه فرنگی ، ذرت و هویج استثنا هستند.
مایعات
مایعات نیز اهمیت زیادی در پیشگیری از پیری پوست دارند. پوستی که رطوبت کافی داشته باشد، کمتر چروک میشود. پس با مصرف مقدار زیادی آب در طی روز، آب مورد نیاز برای تعریق پوست فراهم میشود تا خشک نشود. متخصصان توصیه میکنند 6 تا 8 لیوان آب در روز نوشیده شود.
قهوه و نوشابه منابع خوبی برای تامین مایعات نیستند، زیرا حاوی کافئین میباشند که یک ماده دیورتیک (ادرار آور) است و موجب دفع آب به صورت ادرار میشود.
نکته دیگر اینکه دو تا سه ساعت قبل از خواب نباید آب زیادی نوشید، زیرا ممکن است موجب افزایش ورم صبحگاهی و کشیدگی بیش از اندازه پوست شود.
کنترل کالری دریافتی
کنترل کالری مصرفی نیز اثر چشمگیری در پیشگیری از پیری پوست دارد. اضافه و کم کردن وزن به سرعت پوست را چروک میکند، زیرا با افزایش چربی بدن پوست کش آمده و با لاغر شدن، چربی بدن تحلیل میرود و پوست جمع شده، چروک میخورد.
البته میزان جمع شدن پوست به سن فرد(هر چه سن بالاتر باشد احتمال چروک شدن بیشتر است)، ژنتیک و دیگر عوامل موثر مثل نوع رژیم غذایی بستگی دارد. پس باید مراقب کالری مصرفی برای پیشگیری از اضافه وزن بود.
کسانی که قصد کاهش وزن دارند، حتما باید زیر نظر متخصص تغذیه رژیم بگیرند، چرا که اضافه و کم کردن مرتب وزن نه تنها برای پوست بلکه برای کل بدن مضر است.
روش پخت غذا
پخت غذا نیز تاثیر جدی بر روند پیری پوست دارد. شیوه کلی پخت غذا استفاده از حرارت است و متخصصان معتقدند افزایش حرارت موجب تغییر محتوای مواد غذایی میشود. این بدین معناست که در هر نوبت گرم کردن غذا، فرایندهای تخریبی اکسیداسیون به سرعت بالا میرود. به عبارت دیگر حرارت، مواد مغذی و آنتیاکسیدانهای موجود در غذا را کاهش و رادیکالهای آزاد را افزایش میدهد. در نتیجه آنتیاکسیدان کمتر و رادیکال آزاد بیشتری دریافت میشود که عامل اصلی پیری پوست است.
نخوردن غذای پخته هم اشتباه است و نباید مصرف غذاهای پخته شده برای مصون ماندن از اثرات مخرب آن کلا قطع شود؛ اما باید مدت زمان پخت مواد غذایی را کاهش داد و از سرخ کردن زیاد غذاها و پختن آن ها با مقادیر فراوان روغن و چربی پرهیز نمود. بهترین روش پختن غذا با مواد غذایی کاملا تازه در مدت کم و مصرف سریع است.
غذاهای حاوی آنتی اکسیدان، به نفع زیبایی کار می کنند
تمام سلول های بدن ما برای زنده بودن نیاز به سه چیز دارند:
اول: تغذیه ی مناسب و اکسیژن
دوم: دفع سموم، مواد زاید و دی اکسید کربن
سوم: محافظت از خود
تغذیه یا همان جذب مواد غذایی مراحل مختلفی دارد که از لحظه ی خوردن ماده غذایی شروع می شود و بعد از اینکه معده و روده ی شما آن را هضم و جذب کرد، به پایان می رسد.
اشتباه بزرگ اما رایج!
کارشناسان تغذیه معتقدند که روند تغذیه با جذب غذا خاتمه پیدا نمی کند، بلکه تازه این اول راه است، چرا که این مواد غذایی باید از طریق خون به سلول های بدن برسند، وارد آنها شوند، پس از آن در سلول ها بسوزند و به مصرف برسند. البته سوختن درون سلولی نیاز به آتش ندارد، اما نیاز به اکسیژن دارد، یعنی غذا درون سلول ها اکسید شده و انرژی موجود در آن آزاد می شود و این انرژی صرف کارهای سلولی، مثل حرکت یا تکثیر و تولید مثل می شود.
تا اینجای کار همه چیز به خوبی و خوشی پیش می رود، اما در این مرحله اشکالاتی بروز می کند و آن تجمع مواد نیم سوز یا سوخته ی به جا مانده از اکسیداسیون سلولی یا همان رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد، موادی بسیار فعال و فرار هستند که از مشهورترین آنها می توان به آب اکسیژنه اشاره کرد. رادیکال های آزاد آن قدر فعال هستند که در کمتر از چند ثانیه با مواد داخل سلول ترکیب شده و به همین دلیل سبب بروز عوارض بسیار خطرناکی در سلول می شوند که از آن جمله می توان به آسیب غشای سلولی یا آسیب ماده ی وراثتی سلول ها اشاره کرد. از این رو می توان رادیکال های آزاد را سر منشأ بسیاری از بیماری ها مانند سرطان، پیری پوست و انواع بیماری ها دانست.
راه حل بدن ما
ظاهرا قضیه خیلی جدی است، اما شما خیلی نگران نباشید، چون بدن ما قبلا راه حل های کارآمدی برای این منظور تدارک دیده است. یکی از این راه حل ها، بهره گیری از موادی به نام آنتی اکسیدان است. وظیفه ی عمده ی این مواد، خنثی کردن رادیکال های آزاد است. هر سلول به نوعی از این مواد استفاده کرده و در واقع از خود محافظت می کند. در طبیعت مواد مختلفی وجود دارند که بدن ما صرفا برای محافظت از خود، به آنها نیاز دارد. شاید فکر کنید آنتی اکسیدان ها، موادی کمیاب هستند که گاهی لازم است مصرف شوند، اما شما سخت در اشتباه هستید، چرا که بدن ما حتی یک ثانیه هم نمی تواند از وجود این مواد بی بهره باشد.
واژه ی آنتی اکسیدان به معنای ضد اکسیژن، به موادی اطلاق می شود که از مصرف اکسیژن جلوگیری می کنند. این مواد در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم میلادی موضوع تحقیقات گسترده ای در حوزه ی صنعت بودند. آنها می خواستند موادی را بیابند که از اکسید شدن فلزات یا انفجار و آتش سوزی سوخت جلوگیری کنند.
در حوزه ی صنایع غذایی، آنتی اکسیدان ها به منظور پیشگیری از فاسد شدن چربی ها به کار می روند.
در حوزه بیولوژی نیز دانشمندان به تجربه دریافته بودند که ویتامین هایی مثل A و C و E خواص آنتی اکسیدانی خوبی دارند تا اینکه در سال 1926 برای اولین بار دانشمندان مکانیسم اثر آنتی اکسیدان ها را به طور کامل شناسایی کردند و از آن سال به بعد، مواد متنوعی به جمع این گروه اضافه شدند.
مس، روی، منگنز و آهن نیز املاح معدنی هستند که در روند کارکرد مواد آنتی اکسیدان نقش مهمی را ایفا کنند، بنابراین برخی از دانشمندان این املاح ارزشمند را جزء گروه آنتی اکسیدان ها به حساب می آورند.
جالب است بدانید، یکی از مهم ترین و سرشناس ترین آنتی اکسیدان ها، کاتالاز نام دارد. این آنتی اکسیدان مستقیما در روند خنثی سازی پراکسید هیدروژن که یک رادیکال آزاد و بسیار خطرناک است، شرکت دارد. جالب تر آنکه این مولکول پروتئینی در هر دقیقه بالغ بر 6 میلیون از این رادیکال های آزاد را خنثی کرده و به اکسیژن و آب که مواد حیاتی برای بدن ما هستند، تبدیل می کند.
قوی ترین آنتی اکسیدان
"SOD"یا "سوپر اکسید دسموتاز" به عنوان قوی ترین آنتی اکسیدان مطرح می باشد. آیا می دانید این آنتی اکسیدان از کجا تهیه می شود؟ از روغن جوانه ی گندم، البته شاید به نظر شما بسیار کم ارزش است، اما باید بدانید هر یک کیلو از این روغن معادل 25 میلیون تومان قیمت دارد. حال حتما متوجه شده اید که چرا برخی شرکت های آرایشی بهداشتی در تبلیغات خود ادعا می کنند که از جوانه ی گندم در محصولاتشان استفاده کرده اند، چرا که این مواد، واقعا ضد پیری پوست هستند.
یک آنتی اکسیدان معروف دیگر "تئین" نام دارد. اگر کمی به دور و برتان نگاه کنید، حتما این ماده را در اطراف خود پیدا خواهید کرد. این آنتی اکسیدان به وفور در چای یافت می شود. آری، چای نوشیدنی ارزشمندی است.
از سوی دیگر، تئین موجود در چای موجب جذب نشدن کلسیم و آهن موجود در غذا می شود و به قول متخصصان تغذیه، یک "ضد مغذی" است.
از دیگر مواد طبیعی سرشار از آنتی اکسیدان، باید به انواع میوه ها مثل گیلاس، انگور، سیب، فلفل، قارچ خوراکی، گندم سبوس دار، دانه های روغنی مثل پسته، بادام و لوبیا، قهوه و کاکائو اشاره کرد.