"  گره گشای ابروهای اخم آلود "

توكسين بوتولينوم A كه با نام تجاري بوتاكس عرضه مي‌شود نوعي پروتئين پيچيده است كه از يك باكتري به نام كلستريديوم بوتولینوم ترشح مي‌شود و مي‌تواند مسموميت‌هاي شديد غذايي ايجاد كند. این سم بقدری قوی است که یک نوک سوزن آن یک فیل را از پا میاندازد .

جهت كاربردهاي پزشكي  این فراورده به‌صورت خالص و استريل و بسیار رقیق و ضعیف شده براي استفاده تزريقي فراوري مي‌شود. بوتاكس پس از تزريق، جذب عضله مي‌شود و در پايانه‌هاي عصبي كه فرمان انقباض را به عضلات مي‌رسانند مستقر مي‌شود.

در اين محل بوتاكس از آزاد شدن يك واسطه شيميايي به نام استيل كولين- كه مسئول انقباض عضلاني است- جلوگيري مي‌كند، در نتيجه دستور انقباض به عضله نمي‌رسد و در حقيقت نوعي فلج عضلانی موقت ايجاد مي‌شود كه 3 تا 6 ماه طول مي‌كشد. عدم‌انقباض عضلات زير پوستي باعث محو شدن و از بين رفتن چين و چروك‌هاي پوست روي عضله مي‌شود

تزريق بوتاكس يكي از روش‌هايي است كه امروزه به فراواني جهت صاف كردن چين و چروك‌هاي پیشانی و طرفین چشم در صورت و لب و گردن و ايجاد ظاهري جوان‌تر در افراد به كار مي‌رود. چين و چروك‌هاي ناشي از اخم که در بين ابروها يا روي پيشاني ايجاد مي‌شود و چروك‌هاي اطراف چشم كه در موقع خنده ظاهر مي‌شود تا حد زيادي پس از تزريق بوتاكس محو مي‌شود.

تزريق بوتاكس معمولاً در مطب يا درمانگاه به‌صورت سرپايي انجام مي‌شود و نياز به بستري ندارد. از آنجا كه تزريق با سوزن‌هاي بسيار ظريف انجام مي‌شود، دردناك نيست و نيازي به بي‌حسي ندارد. پس از ضد‌عفوني پوست صورت، پزشك با استفاده از سرنگ انسولين مقادير كمي از بوتاكس را به بالاي ابروها، پيشاني و اطراف چشم تزريق مي‌كند. ممكن است در محل تزريق سوزش و قرمزي خفيف ايجاد ‌شود كه ظرف چند ساعت برطرف مي‌شود. معمولاً ، دو یا سه روز پس از تزريق چين و چروك‌ها به تدريج محو مي‌شوند و اين اثر بين 3 تا 6 ماه به طول مي‌انجامد. پس از اين مدت اثر بوتاكس كم‌ کم از بین مي‌رود و چروك‌ها دو‌مرتبه ظاهر مي‌شوند. لذا برای اینکه بتوان نتیجه خوبی برای کاهش چروک های اخم و پیشانی و اطراف چشم حاصل شود لازم است تزریق بوتاکس حداقل سالی دو بار یعنی هر 6 ماه یکبار انجام شود.

ابتدا برای این که شما بدانید ایا دچار چروک های ذکر شده هستید و یا نه و اینکه شدت ان زیاد یا متوسط یا خفیف است کافی است در اینه بدون اینکه پیشانی و اخم خود رامنقبض کنید در حالت عادی به خودتان نگاه کنید اگر در این حالت در هر کدام از نقاط فوق یعنی اخم و پیشانی و دورچشم چروک داشتید این بدان معنا است که شدت چروک شما شدید است یا در حال شدید شدن است ، این حالت اول بود.

حالت دوم : اگر بدون منقبض کردن به پیشانی و اخم و دور چشم خود نگاه کنید وچین و چروک نبینید ولی بعد از منقبض کردن متوجه شوید اخم و پیشانی شما چین دارد و هنگام تبسم ببینید که خطوط دور چشم شما خود را نشان می دهد این یعنی که دچار چروک هستید ولی هنوز پیشرفته و عمیق نشده و در این صورت تاثیر تزریق بوتاکس در از بین بردن این چروک ها ۱۰۰ درصد و کامل است

 در حالت اول که چروک شدید است تزریق بوتاکس کاملا چین و چروک ها را از بین نمی برد و حدودا ۷۰ تا ۸۰ درصد موثر است و این بدان معنی است که بعدازتزریق شما نمی توانید اخم و پیشانی و دور چشم را منقبض کنید ولی در حالت عادی و بدون منقبض کردن شما متوجه خطوطی در پوست نواحی فوق خواهید شد .

البته این به معنی آن نیست که شما نبایدبوتاکس تزریق کنید چراکه در صورت عدم تزریق برشدت چروک شما هر سال افزوده خواهد شد لذا علاوه بر تاثیر ۷۰ تا ۸۰ درصدی در کاهش این چین ها اگر منظم هرسال دوبار بوتاکس تزریق شود نه تنها از پیشرفت ان جلوگیری میشود بلکه شدت چروک  بعد از ۲ تا ۴ سال کمتر هم می شود درضمن در مواردی که شدن چین اخم شدید است و بدون منقبض کردن دچار شیار یا شکاف عمیق شده علاوه بر تزرق بوتاکس لازم است ژل های کلاژن یا هیالورونیک اسید هم در چین اخم تزریق شود در اینصورت ۹۰ تا ۱۰۰ درصد چین عمیق اخم اصلاح و پر میشود . تزریق ژل در قسمت تزریق ژل کامل توضیخ داده شده است.

در مورد مدت تاثیر هر بار تزریق بوتاکس :

مدت اثر هر بار تزریق حدودا ۴ تا ۷ ماه می باشد ، بطور کلی مدت اثر بوتاکس به ۴ فاکتور وابسته است اول میزان پاسخ دهی هر فرد با فرد دیگر متفاوت است،

فاکتور دوم میزان دارو یا واحدی از بوتاکس است که پزشک معالج برای مراجعه کننده خود تزریق میکند مثلا آیا ۵۰ واحد بوتاکس تزریق کرده یا ۷۰ واحد ،

فاکتور سوم شدت چروک مراجعه کننده است که هر چه شدت و عمق چروک ها بیشتر باشد میزان تاثیر دارو و مدت اثران هم کم تر خواهد شد ،

فاکتور چهارم اگر فردی چند سال منظم سالی دو بار بوتاکس تزریق کرده باشد مسلما نسبت به فردی که بار اول است که بوتاکس تزریق می کند هم اثر ان بهتر است و هم مدت اثر ان بیشتر میشود.

  پرسش بعدی که خیلی از مراجعین سئوال می کنند :

   آیا دارو و یا کرم و یا حتی لیزری وجود دارد که بر چروک اخم و پیشانی اثر داشته باشد ؟

با توجه به اینکه مکانیسم چروک در اخم و پیشانی انقباضات عضلانی است و کرم های ضد چروک و لیزر بر روی پوست اثر می کنند لذا تاثیری بر این چروک ها ندارند .

البته کرم های بوتاکس ایرانی و خارجی در بازار وجود دارد که در واقع بوتاکس واقعی نیستند ، علت انکه نام بوتاکس را بر این کرم ها گذاشتند این است که مقداری ( نه کاملا ) شبیه بوتاکس عمل میکنند به عنوان مثال ماده آرژیلین که ماده موثره اصلی این کرم ها است یک هگزاپپتید است که مولکول بسیار ریزی دارد وقتی این کرم ها به پوست مالیده میشوند این ماده بتدریج جذب میشود وباعث جلوگیری از انقباض فیبروبلاست های داخل پوست و به مقدار کم و یطور غیرمستقیم باعث کاهش انقباضات عضلات زیر پوستی میشود .

کاربرد اصلی این کرم ها برای پیشگری است ولی در از بین بردن انقباضات عضلانی و کاهش چروک به تنهایی تاثیر نسبتا کمی دارند لذا این کرم ها با توجه به اینکه گران هم هستند دو تا سه ماه بعد از تزریق بوتاکس تجویز می شوند تا اثر بوتاکس تزریق شده بیشتر و بهتر شود ، یا کسی که تمایلی برای تزریق بوتاکس ندارد بهتر است این کرم ها را استفاده کند تا لااقل سیرپیشرفت چین و چروک های پیشانی کند تر شود( و در واقع این کرم ها نمی توانند مثل تزریق بوتاکس به طور کامل عضله زیر پوست را فلج کنند .

در مورد لیزر هم در مورد چروک های عمیق در پیشانی که گفتیم بوتاکس نمی تواند کامل چروک ها را از بین ببرد میتوان بعد از تزریق بوتاکس برای تکمیل کردن اثر بوتاکس لیزر لیزر یا کرم هایی را تجویز کرد.

البته در مورد چروک دور  چشم فرق میکند چرا که علاوه بر انقباضات عضلانی شلی و چروک پوست هم در چروک دور چشم دخیل است لذا اگر هنگام تبسم دور چشم شخص دچار چروک می شود و در حالت عادی شخص چروک ندارد فقط تزریق بوتاکس کافی است

ولی اگر در حالت عادی هم دور چشم شخص چروک داشته باشد در این موارد علاوه بر تزریق بوتاکس بهتر است شخص از کرم های دور چشم ضد چروک هم استفاده کند . البته کرم دور چشم فقط برای پیشگری است واثرزیادی در درمان چروک پوستی دورچشم ندارد .

لذا اگر هدف مراجعه کننده درمان و بهبودی واضح چروک پوست باشد بایدلیزر کند ،که در قسمت جوان سازی پوست توضیح کامل لیزرهایی که برروی جوان سازی صورت و دورچشم اثر دارند داده شده ، لیزرهایی وجود دارندکه بطور موثر و واضحی می توانند چین و چروک پوستی دور چشم را کاهش دهند.

پرسش بعدی خیلی از مراجعین ترس از عوارض بوتاکس است :

باید گفت که اگر پزشک تجربه لازم را داشته باشد و از داروی خوب استفاده کند و تکنیک دقیق تزریق را رعایت کند تزریق بوتاکس جزء کارهای کم عارضه در کارهای زیبایی پوست است ، مثلا از عوارضی که در موارد کمی اتفاق می افتد کبودی محل تزرق بخصوص در تزریق دورچشم است که این عارضه طی چند روز بهبود می یابد یا در تعداد کمی از بیماران دو هفته اول تزریق دچار سردرد میشود که این مورد هم موقت است .

از طرفی دیگر این دارو اثرضد میگرن دارد و این در تحقیقات محققین و تجربه بسیاری از پزشکان مشخص شده که از هر ده نفری که دچار سردرد های میگرنی هستند ۶ تا ۷ نفر بعد از تزریق بوتاکس و طی مدت اثر بوتاکس دیگر دچاراین سردردها نمی شوند و یا لااقل  شدت سردرد ایشان بسیار کاهش پیدا می کند.

عوارض نادر دیگر الرژی است ، مثل پنی سیلین و بعضی داروهای دیگر که بعضی افراد به این داروها الرژی دارند و دچار کهیر و خارش و حساسیت پوستی می شوند در موارد نادری هم بعضی افراد به این دارو آلرژی دارند که البته این مورد هم قابل کنترل و درمان است .

به طور کلی با توجه به این که اثر بوتاکس کوتاه مدت ( ۴ تا ۷ ماه ) است عوارض آن هم کوتاه مدت است و تقریبا تمام عوارض احتمالی بوتاکس طی۱ تا ۴ هفته بهبود می یابند، حتی عوارضی که به علت تکنیک غلط پزشک یا واریاسیونهای عضلانی و عصبی افراد ایجادمی شود مثلا افتادگی پلک و دوبینی و... لذا برای کاهش این عوارض مراجعین بهتر است به پزشکانی مراجعه کنند که تجربه کامل را داشته باشند.

انواع بوتاکس های موجود در بازار ایران :

بیشترین انواع بوتاکس موجود در بازار ایران از چین وارد شده اند که از انواع با کیفیت بد تا کیفیت خوب وجود دارد ولی هیچ کدام دارای تاییدیه وزارت بهداشت و درمان نیستند .نام های تجاری مختلف این گروه موجب سردرگمی پزشک و بیماران میباشد .

گروه دیگری از بوتاکس ها تولید کشور کره هستند و  گواهی تاییدیه وزارت بهداشت و درمان را دارند مثل نورونوکس Neuronox

گروه سوم بوتاکس های تولید اروپا هستند مانند Dysport که اکثرا تاییدیه وزارت بهداشت و درمان را دارند و گرانتر از بقیه انواع میباشندو نیز از نوعی هستند که به زیر بغل هم میتوان زد و اثر درمانی دارند .

گروه چهارم بوتاکس canitox کانادا میباشد که این نوع نیز نتایج خوبی داشته است

گروه پنجم بوتاکس Refinex و xeomin و Relife و سایر انواع دیگر میباشد که اکثرا تولید چین هستند ولی تاییدیه وزارت بهداشت ندارند که اینها هم معمولا تزریق میشوند و قیمت مناسبتری دارند .این  بوتاکس ها بدلیل لیوفلیزه بودن در فریزر و درجه -18 درجه نگهداری میشوند و به همین دلیل جابجایی آنها با زنجیره سرد خیلی قوی باید انجام گردد .

انواع دیگر بوتاکس شامل Botox آمریکایی و  نوع اروپایی بنام visabel (ویزابل )میباشد که تولید شرکت Allerganمیباشد. هر دوی این بوتاکس ها از نوع زیبایی هستند .البته این نوع بوتاکس ها در ایران وجود ندارند .

نوع دیگر بوتاکس ساخت انگلستان بنامAzzallure )Ipsen ) است و این نوع نیز کاربرد زیبایی دارد و در ایران موجود نیست.

یک نوع دیگر Medexal است که کانادایی بوده و فعلا در بازار ایران موجود نیست .

یک نوع دیگرBocouture است که ساخت شرکت Merz آلمان میباشد .این نوع بوتاکس بر خلاف بوتاکس های دیگر در دمای اتاق نگهداری میشود .

نوع ایرانی بوتاکس هم که اخیرا تولید و روانه بازار شده است بنام Masport است که تولید شرکت مصون دارو میباشد .

نحوه نگهداری بوتاکسها به این صورت است که بدلیل اینکه ماده بوتاکس از نوع پروتیین میباشد بیشتر در دمای 2-8 درجه باید نگهداری شود و انواع لیوفلیره در فریزر و انواع خاص مانند بوکوچور در دمای اتاق نگهداری میشود .

انتخاب نوع بوتاکس میبایست با راهنمایی پزشک و نظر بیمار و با توجه به کیفیت و قیمت آن  انجام گردد .

یاد آوری میگردد که در حال حاضر فقط دو نوع بوتاکس مورد تایید وزارت بهداشت ایران میباشد :

1- بوتاکس نورونوکس کره ای

2- بوتاکس دیسپورت انگلیسی