افزایش روزافزون مخاطبانی که در جستجوی روش‌های بهتر، راحت‌تر، سریع‌تر، با تأثیر بیشتر و غیرتهاجمی‌تر کاهش مو های ناخواسته هستند منجر به گسترش بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مختلف از جمله سیستم‌های بر پایه نور هستند. بطوریکه از سال ۱۹۹۶ کاهش موها به کمک این سیستم ها به شدت گسترش یافته است. با توجه به پیشرفت در ساخت تجهیزات لیزری تقریباً لیزرها عوارض شدید و غیر قابل پیش‌بینی خاصی را ایجاد نمی‌کنند.

موهای زائد به موهایی گفته می شود که در مواضعی از بدن ایجاد میشود که زیبایی شخص را تحت تأثیر قرار می دهد. به ویژه رنگ تیره این مو ها در نواحی نظیر صورت خانم ها، نمای بارزتری به آنها داده و به شدت فرد را با مشکل روبرو می سازد. رویش مو های زائد را عمدتا در نواحی چانه، لب فوقانی، نواحی دو طرف صورت، از محل ناف به طرف پایین و در فرورفتگی ناحیه کمر، به رنگ تیره و سیاه می توان مشاهده نمود .

دکتر فرهاد هوشیدری - کاشت موی طبیعی ، جراحی زیبایی ، پاک کردن تاتو در یک جلسه ، لیزر پوست و موهای زائد

ساختار مو

مو بخشی از پوست است که تقریبا در تمامی نواحی بدن به دو صورت یافت می شود:

-         مو های نازک و بدون رنگ

-         مو های ضخیم و پر از رنگدانه

مو های ضخیم بیشتر در نواحی سر و ابرو و مو های نازک در کل نواحی بدن وجود دارند، موهای نازک در اثر تحریک هورمون های جنسی مردانه که اندکی در بدن خانم ها نیز توسط غدد فوق کلیه تولید می شوند، می توانند به مو های ضخیم تغییر شکل یابند. این حالت در نواحی صورت، پشت، سینه، شکم، زیر بغل و نواحی تناسلی رخ می دهد.

هر تار مو از بخش های زیر تشکیل شده است:

-         شفت: قسمتی که از پوست خارج شده و قابل رویت است.

-         ریشه: قسمتی که زیر پوست قرار گرفته است.

-         فولیکول: مسیری لوله مانند در ناحیه درم که ریشه مو در آنجا رشد می کند و شامل ریشه و عروق و اعصاب مو میباشد.

در انتهای فولیکول ناحیه ای برجسته است به نام با بولب که پیگمان رنگی ملانین در آن تولید می شود در موهای مشکی این قسمت سیاه بوده و در موهای روشن و سفیدبی رنگ می باشد.

قسمت انتهای بولب دارای یک فرورفتگی است و بافت پیوندی که از درم به این قسمت وارد شده درمال پاپیلا نامیده میشود .درمال پاپیلا توسط مویرگ های خونی تغذیه میشود و مسئول تولید موی جدید میباشند.

ترکیب اصلی مو یک پروتئین ساختمانی قوی به نام کراتین می باشد این پروتئین در ناخن و سطح خارجی پوست هم وجود دارد.

قطر هر شاخه مو از سه لایه تشکیل شده است:

-    داخلی ترین لایه مدولا نامیده میشود و فقط در موهای ضخیم وجود دارد این لایه، نور را به خوبی منعکس میکند.

-         لایه میانی کورتکس نامیده میشود و لایه ای است که استحکام و رنگ و حالت مو رامشخص میکند.

-    خارجی ترین لایه کوتیکول نامیده میشود. این لایه نازک و بدون رنگ می باشد و نقش آن محافظت از لایه ضخیم و ملانین دار کورتکس می باشد.

هر واحد مو شامل ریشه های موی نزدیک به یکدیگر ،غدد چربی کوچک، رگهای خونی تغذیه کننده و رشته های عصبی می باشد که با نام فولیکول مو شناخته می شود. این واحدهای فولیکولی ۱ تا ۵/۱ میلی متر از یکدیگر فاصله دارند.

مکانیسم اثر لیزر در رفع مو های زائد

برداشت مو به وسیله لیزر، بر پایه جذب انتخابی نور به وسیله مواد بیولوژیکی بدن نهاده شده است که در آن انرژی به شیوه ای به فولیکول مو منتقل می شود که آسیب های بافتی در فولیکول مو در حداکثر میزان خود و در بافت های محیطی در حداقل باشد. رنگدانه ملانین در اپیدرم حتی در پوست های تیره بسیار کم و در مقابل به میزان بسیار زیاد در مو تجمع یافته است. بنابراین ملانین بهترین و مهمترین ماده بیولوژیکی هدف برای بکارگیری اصول جذب انتخابی لیزر به منظور رفع مو های زائد می باشد.

ملانین، طول موج های نوری بین ۶۰۰ تا ۱۱۰۰ نانومتر را به خوبی جذب می نماید. این محدوده طول موج را دامنه اپتیکی ملانین گویند. به بیان دیگر، در این طول موج، ملانین بهترین ماده هدف برای جذب لیزر است. از آنجایی که لیزر فقط رنگدانه های تیره موجود در ریشه های مو را هدف قرار می دهد، بنابراین درمان موهای سفید ، روشن و پرزهای صورت و بدن توسط لیزر نتایج قابل توجهی بدنبال نخواهد داشت. همچنین در افرادی که دارای پوست روشن و موی تیره هستند نتیجه درمان موهای ناخواسته بهتر از درمان در افراد دارای پوست برنزه و تیره می باشد.

معمولاً تأثیرات اولیه لیزر بر موهای ناخواسته تا دو هفته بعد از انجام لیزر مشاهده می‌شود. بعد از این زمان موها سست شده و می‌ریزند. در هر بار تکرار لیزر، موها نازک‌تر و تراکم موها کم‌تر می‌شود تا در نهایت در پایان جلسات درمانی، اکثر موهای ناخواسته از بین می‌روند.

دکتر فرهاد هوشیدری - کاشت موی طبیعی ، جراحی زیبایی ، پاک کردن تاتو در یک جلسه ، لیزر پوست و موهای زائد

انتظار آنست که نتیجه درمان موهای زائد توسط لیزر در صورتیکه کلیه پارامترهای لازم همچون انرژی، مدت زمان پالس و … در مقادیر مناسب خود باشد، پس از هر جلسه حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد و بعد از جلسات درمانی حدود ۸۰ درصد موهای زائد از بین برود. موهای باقی‌مانده، اغلب نازک‌تر و روشن‌تر می‌شوند. ( پس اگر کسی قول یا تضمین رفع کامل موها بدهد یا نمیداند یا فقط با هدف جلب بیمار است ) بر این اساس، اگر چه تعداد جلسات درمان با لیزر در افراد مختلف با توجه به حجم مو های زائد و فیزیولوژی بدن هر شخص متفاوت می باشد، اما برای دست یافتن به نتایج مناسب جهت کاهش موهای ناخواسته، معمولاً حداقل 3 تا 4 جلسه درمان با لیزر مورد نیاز می‌باشد. همچنین جهت جلوگیری از رویش مجدد موها در منطقه تحت درمان، تکرار لیزر هر3  تا 12 ماه یک‌بار برای بیشتر افراد الزامی است. در فواصل جلسات درمانی، نباید از روش هایی که باعث کنده شدن ریشه مو ها می گردد نظیر استفاده از موچین، بند، موم و اپی لیدی استفاده گردد و در صورت لزوم باید موها تراشیده شود.

آیا محل موها در تعداد جلسات موثر است ؟

محل رویش موهای ناخواسته نیز در تأثیر لیزر و تعداد جلسات آن موثر می‌باشد. برای مثال در صورت، موهای ناحیه چانه نسبت به سایر قسمتها ، مقاومت بیشتری به درمان توسط لیزر دارند که به تبعِ آن  به تعداد جلسات بیشتری برای درمان نیاز خواهد بود. تقریباً تمام افراد می‌توانند از لیزرها برای کاهش موهای ناخواسته خود استفاده نمایند، اگرچه همانگونه که پیش از این نیز اشاره گردید، بهترین نتایج در افرادِ با موهای تیره و ضخیم و پوست روشن دیده می‌شود. تفاوتی در سنین مختلف و بین مردان و زنان در استفاده از این سیستم‌ها وجود ندارد.

بعد از لیزر مو چه مراقبتهایی لازم است ؟

در پی انجام هر جلسه درمان، ممکن است علائمی همچون قرمزی و التهاب خفیف یا متوسط ایجاد گردد که این علایم بخشی از روند نرمال درمان محسوب شده و به زودی پس از گذشت چند ساعت برطرف خواهد گشت و هیچ نشانه و علامتی غیر عادی به روی پوست نباید باقی بماند. به منظور رفع سریع تر علائم، کمپرس سرد ناحیه درمان شده توسط کیسه یخ پیشنهاد می گردد و در صورت مشاهده هر گونه عارضه غیر طبیعی یا تاول بدون هیچ دستکاری با مشورت با پزشک از پمادمناسب استفاده شود. در صورت انجام لیزر  درمانی در ناحیه صورت، استفاده از کرم های ضد آفتاب قوی به منظور پیش گیری از عوارضی همچون تیره شدن محل درمان ضروری است. همچنین، لازم به ذکر است که در افرادی که اختلالات زمینه ای همچون اختلال هورمونی و یا کیست تخمدان دارند علاوه بر درمان مو های زائد با لیزر، باید تحت درمان دارویی توسط متخصصین غدد و متابولیسم نیز قرار گیرند.

انواع دستگاه لیزر مو

لیزرهای الکساندریت با طول موج 755 نانومتر، لیزر Ruby با طول موج 694، لیزر دیود با طول موج 800 نانومتر، و لیزر Nd:YAG با طول موج 1064 نانومتر و لیزر IPLدر زمره لیزرهایی هستند که قادر به درمان موهای ناخواسته بر اساس مکانیسم یاد شده فوق می باشند که در این میان با توجه به تجارب پزشکان لیزر الکساندریت بیشترین و بهترین تاثیر و کم ترین عارضه را دارد.

لیزر IPL با طول موج 600تا 1100 نانومتر میباشد که تمام هدفهای گیرنده نور در این طول موجها را تحت تاثیر قرار میدهد از جمله ملانین و میتوان گفت که لیزری غیر اختصاصی میباشد . و ضمن نیاز به تعداد جلسات بیشتر ممکن است عوارض بیشتر نیز داشته باشد .